Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptal Tescil Davaları
Danışıklı İradenin Gerçeği adlı çalışmamızda muvazaanın ne olduğunu hangi dava türlerinde karşımıza çıkabileceğini açıklamıştık. Tapu iptal ve Tescil davalarında sıklıkla karşılaştığımız muvazaalı işlemler gerek murisin kendi rızası ile gerekse baskı altında veyahut ehliyeti olmaksızın belli başlı bazı mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapılmaktadır. Yapılan devir ve satış işlemlerin genel amacının ise murisin hayatta olmayan kızının eşinin yani damadın bu miras hakkından yararlanması engellenmesi amacıyla yapıldığı bilinmektedir.
Tapu İptal ve Tescil Davaları Nedir?
Tapu İptal ve Tescil Davaları taşınmaz satışlarında resmi kurumlar nezdinde tutulan tapu kayıtlarındaki yolsuz tescillerin iptaline yönelik davalar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu şekildeki tapu hükmü mahkeme kararıyla kaldırılmakta olup taşınmazın mülkiyeti de mahkeme hükmüyle kazanılmakta ve tapu kayıtlarına işlenmektedir.
Tapu iptal ve Tescil Davalarını Kim ve Kime Karşı Açabilir?
Tapu İptal ve Tescil davalarının davacısı yolsuz tescil nedeniyle hakkı zedelenen kişi olurken davalısı tapu kayıtlarındaki malik olmaktadır. Davayı açacak kişinin küçük olması halinde velisi, kişinin kısıtlı ve velayet altında olmaması halinde vasisi açabilmektedir. Ancak şu hususu dikkat etmek gerekmektedir vasi dava açarken vesayet makamı olan Sulh Hukuk mahkemesinden husumet için izin alması gerekmektedir.
Tapu İptal ve Tescil Davaları Nerede Açılır?
Taşınamazlar yönünden 6100 sayılı HMK da belirtilen kesin nitelikte olan yetki gereğince taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk mahkemeleri görevli olacaktır. Mahkemeye verilecek bir dilekçe ile hem tapu kayıtlarındaki yolsuz tescilin iptal edilesi hem de yargılama süresince talep edilecek olan ihtiyati tedbir ile taşınmazların iyiniyetli olan kişilerin kaydına geçmesi önlenebilecektir.
Muris Muvazaası Nedir?
Muris muvazaası, murisin yani mirasbırakanın satış iradesi olmadığı halde diğer mirasçılarından mal kaçırma amacıyla yapmış olduğu işlemler anlamına gelmektedir.
Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası
Muris muvazaası teşkil eden taşınmaz satışlarında görünürdeki işlem olan satış işlemi esasen danışıklı yani anlaşmaya bağlı olduğu ve tarafların gerçek iradelerine uygun olmadığı için kesin hükümsüzdür. Tarafların gerçek iradelerini yansıtan gizli işlem niteliğindeki bağış sözleşmesi ise taşınmaz satış ve devirleri için öngörülen resmi yazılı şekle uygun olmadığı için hukuka aykırı olup kesin hükümsüzdür. Bu geçersizlik, muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davalarında tüm mirasçılar tarafından ileri sürülebilir.
Mirasbırakanın mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak amacıyla yapmış olduğu tasarruflar için açılan tapu iptali ve tescil davalarında mirasbırakanın taşınmaz devrini herhangi bir bedel karşılığında devredip devretmediği, muris ile devrin yapıldığı kişi arasında gizli bir sözleşme olup olmadığı gibi muvazaa iddiası her türlü delille ispatlanabilecektir.
Buna ilişkin olarak 01.04.1974 gün ve 1/2 sayılı içtihadı Birleştirme Kararı ile “Bir kimsenin; mirasçısını miras hakkından yoksun etmek amacıyla, gerçekte bağışlamak istediği tapu sicilinde kayıtlı taşınmaz malı hakkında tapu sicil memuru önünde iradesini satış doğrultusunda açıklamış olduğunun gerçekleşmiş bulunması halinde, saklı pay sahibi olsun ya da olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçıların, görünürdeki satış sözleşmesinin Borçlar Kanununun 18. maddesine (Türk Borçlar Kanununun 19. Maddesine) dayanarak muvazaalı olduğunu ve gizli bağış sözleşmesinin de şekil koşulundan yoksun bulunduğunu ileri sürerek dava açabileceklerine… ” karar verilmiştir. Bu karar toplumun özel koşul ve gereksinimleri dikkate alınarak çıkarılmıştır. Şöyle ki, özellikle küçük kırsal bölgelerde kız çocuklarını mirastan mahrum etmek amacıyla muris, erkek çocuğu ile anlaşarak gerçekte bağışlama istediği malvarlığını, kötü niyetle satış göstermek suretiyle devir işlemini gerçekleştirmektedir. Bunun yanında eşin ölümü veya boşanma sebebiyle yeniden evlenen erkek, önceki eşinden olma çocuklarını sonraki eşin etkisiyle mirastan mahrum etmek amacıyla sonraki çocuklara gerçekte bağışlamak istediği malvarlığını satış göstermek suretiyle onlara intikal ettirmektedir. İşte, 01.04.1974 gün ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı esas itibariyle muvazaalı tasarruflar karşısında gerek kız çocuklarını erkek çocuklarla eşit miras hakkına kavuşturmak ve gerekse murisin çocukları arasında eşitliği sağlamak amacıyla çıkarılmış olup, bu düzenlemenin toplumun ihtiyaçlarına cevap verdiği ve hukuk önünde eşitliği sağladığı tartışma götürmeyecek kadar açıktır. Bu çözüm tarzının değiştirilmesini haklı kılacak hiç bir neden görülmemiştir. Bu karardan çıkarılması gereken önemli hususlar; Tapuya kayıtlı taşınmaz mevcut olmalı ve miras bırakanın amacı mal kaçırmak olmalıdır. Yasal hakları zedelenen tüm mirasçılar davacı sıfatına sahiptir.
Muris Muvazaasına Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davalarında Zamanaşımı
Bu davalarda zamanaşımı süresi söz konusu değildir. Muvazaanın öğrenildiği tarihten itibaren alanında uzman bir avukatla temsil olunduğu takdirde tapu sicillerinin düzeltilmesi sağlanabilecektir.
